AA Talk #06 - Inclusiviteit binnen broedplaatsen en vrijplaatsen

De zesde AA Talk op 23 mei  in het Plein Theater, in samenwerking met twee Culturele Maatschappelijke Vorming studentes Chiara Sriram en Sterre Nacca, zoomt in op de vragen die zij hadden bij hun actieonderzoek. Dit actieonderzoek gaat over inclusiviteit binnen broed- en vrijplaatsen in Amsterdam en is met AA talk #06 als kers op de taart afgerond. In het panel zit een groep mensen van jong en oud die samen een brede invulling hebben kunnen geven aan de vragen die worden gesteld door moderator Siela Ardjosemito-Jethoe. Aanwezig zijn onder anderen: kunstenares Djura, Nikita van Women Inc. (eigenares van Progres en Progrescaribbean Bianca), Martijn van Bureau Broedplaatsen, columniste Sociale Vraagstukken Samira en duo-raadslid van BIJ1 Jazie.

Het Plein Theater is de perfecte plek om dit debat te organiseren. De intieme zaal en betrokken organisatie van het theater dragen bij aan de goede sfeer die de gehele avond heerst. Ook vanuit het publiek komen vaak zinnige en bevlogen bijdragen die door moderator Siela tot bondige samenvattingen en conclusies verwerkt worden. Hierdoor blijft de discussie zeer ‘on point’.

Het is donderdagavond, de panelleden en het publiek zitten klaar, na een korte introductie van directrice Berith over het Plein Theater en het welkomstpraatje van de twee studentes gaat het debat van start, de volgende stellingen worden besproken:
• Exclusiviteit zit verankerd in het systeem van de culturele sector
• Diversiteitsquota voor broedplaatsen zijn een must
• Vrijplaatsen zijn per definitie inclusief, dit omdat het vrijheid en autonomie biedt
•Vinden jullie broedplaatsen en vrijplaatsen inclusief?

Bij de eerste stelling komt vanuit het panel de reactie dat culturele organisaties die zichzelf inclusief vinden en willen zijn, dit in werkelijkheid lang niet altijd echt zijn. Bij verschillende culturele organisaties is het zo dat wanneer er iemand weggaat deze persoon vervangen wordt met iemand die op deze persoon lijkt. Wanneer steeds meer van dezelfde “smaak” bij elkaar komt is dat niet bevorderlijk voor de inclusiviteit van een plek. Volgens Martijn is dit ontzettend zonde, hij zegt:
‘De meerwaarde ligt voor het oprapen en het zou stom zijn als je dat niet doet.’

Hij bedoelt hiermee de meerwaarde van inclusiviteit binnen culturele organisaties zoals broedplaatsen en vrijplaatsen. Een inclusieve werkvloer levert iedereen wat op. De verschillende achtergronden, voorkeuren, waarden en ervaringen die mensen hebben op basis van hun culturele tradities zorgen voor meer creativiteit, vernieuwing en een betere prestatie. Die verschillen zorgen ervoor dat mensen andere gezichtspunten innemen, tot nieuwe ideeën komen of in staat zijn bredere groepen klanten aan te spreken (GroeneHartslag, 2019). Om inclusie te bereiken moet er wel actie ondernomen worden. Nikita benoemt daarbij het volgende:
‘Niets is per definitie inclusief. Je moet er iets voor doen.’

Hier zijn de andere panelleden het mee eens. Je moet iets ondernemen wil je inclusiviteit bereiken. Maar wat? Een diversiteitsquotum instellen? Een diversiteitsquotum is een vastgesteld percentage van culturele diversiteit of diversiteit op andere vlakken in de doelgroep.
Tijdens het bespreken van de tweede stelling blijkt er onenigheid te zijn over hoe geschikt diversiteitsquota zouden zijn. Sommige organisaties gebruiken een quotum, dit werkt voor hen goed, maar dit betekent niet dat het ook werkt voor andere organisaties. Ook kan een organisatie een quotum niet vinden passen bij hun visie, omdat het te geforceerd zou zijn. Dus het lijkt erop dat diversiteitsquota volgens het panel niet een must zijn om inclusiviteit te bewerkstelligen. Maar wat dan wel?

Bij de stelling of vrijplaatsen per definitie inclusief zijn, zegt het panel dat sommige broed- en vrijplaatsen zichzelf al inclusief vinden maar dit niet echt zijn. Sommige broed- en vrijplaatsen zijn volgens het panel van mening dat iedereen al welkom is bij hen, wat zo kan zijn, maar dan moet je dat wel weten. Volgens het panel draait inclusiviteit dus om je ook daadwerkelijk welkom voelen. Bianca noemt hier een mooie metafoor bij. Zij vertelt dat het een Surinaams gebruik is om bij het avondmaal een extra bord te dekken voor de onverwachte gast. De onverwachte gast is dus altijd welkom. Maar dan moet deze gast wel weten! De onverwachte gast zal zich pas welkom voelen als hij of zij ook weet dat hij met open armen ontvangen zal worden. Wanneer je als organisatie een passieve houding aanneemt, door te zeggen ‘wij zijn al inclusief maar ze komen niet naar ons toe’, dan leg je het probleem van exclusiviteit bij de ander. Dat niet iedereen zich welkom voelt kan kunstenares Djura beamen. Een broedplaats of vrijplaats kan wel zeggen dat iedereen welkom is, maar op het moment dat je niet weet of je welkom bent is de drempel om te komen nog steeds te groot. Over die drempel heeft Djura nog wat toe te voegen. Zij is namelijk op zoek naar een atelier, een atelier in een broedplaats of vrijplaats zou ideaal zijn voor haar, maar de jargon die gebruikt werd in de aanvraag die zij moest invullen was al zo complex dat zij dit als drempel ervaart.

Om het debat mooi af te sluiten vraagt Siela vervolgens om een paar concrete oplossingen vanuit het panel en het publiek. Eén van die dingen is dat wanneer je nieuwe mensen werft voor je bedrijf, organisatie of collectief je niet dezelfde soort werft als die je al hebt. Probeer verder te kijken, ook al kost dat misschien wat tijd. Inclusiviteit gaat niet over een nacht ijs.
Verder noemt Samira dat iedereen een ‘micro-revolutie’ kan starten. Het idee van micro-revoluties wat betreft inclusiviteit is dat je als individu andere individuen om je heen kan aansporen om inclusiviteit te waarborgen in alles wat je onderneemt. Een andere concrete oplossing zou het instellen van een verplicht quotum kunnen zijn. Het is een eventuele oplossing maar volgens het panel geen must.
Verder wordt vanuit het publiek nog benoemd dat het belangrijk is om mensen te laten weten dat zij welkom zijn. Nodig eens mensen buiten je eigen netwerk uit om een kopje thee te komen drinken, of ga langs bij andere organisaties die een inclusief netwerk hebben. Laat bij zulke bezoeken weten dat de deur altijd openstaat.

Omdat we allemaal een microrevolutie kunnen beginnen zijn wij met z’n allen verantwoordelijk voor het bevorderen van de inclusiviteit in onze samenleving. Laten we beginnen door erover te blijven praten, elk gesprek is een stap de goede richting in. Ook al is dit met de buurvrouw, je ouders, bij een meeting, of bij een AA talk; het thema op de agenda zetten is al een mooie stap.


Bibliografie:
GroeneHartslag. (2019, April 14). Diversiteit en inclusiviteit op de werkvloer.