Burgerlijke ongehoorzaamheid: wanneer het niet mag, maar het wel moet!

‘Hoeder van de vrijheid te zijn’ is mijn grootste verantwoordelijkheid zegt Femke Halsema bij haar aanstelling op 12 juli 2018. Mijn burgerhart zwelt: eindelijk iemand die de vrijheid hoog in het vaandel heeft en de mens boven de starre regelgeving plaatst. Eindelijk een burgermoeder. De stad ligt er mooi bij!

Eind september 2018 bezet een groep mensen het P.C. Hoofthuis in de Spuistraat. 

Het gaat om een groep die zich de Autonome Universiteit noemt. Het is een goed georganiseerd protest van kritische studenten van de UvA zelf met als eis de democratisering en dekolonisering van het onderwijs. Op die vroege vrijdagochtend werd al snel duidelijk dat de bezetting een serieus initiatief was en dat het wel eens even kon gaan duren. Rond het middaguur was er een protestmars over de Dam en in omliggende straten met een groot rood spandoek met de tekst ‘ Mars voor Onderwijs’.

Ondertussen wordt er door een grote politiemacht aan ME’ ers de ontruiming voorbereid.
Straten worden afgezet, de AH om de hoek wordt ontruimd, trams worden omgeleid. Het dagelijkse leven komt stil te liggen. Er wordt een persbericht verspreidt vanuit de driehoek, uit hoofde van burgemeester Halsema: 

“Iedereen in Amsterdam heeft het recht om zijn mening te uiten. Tegelijk  heeft de eigenaar van een pand het recht om een gebouw te kunnen blijven gebruiken. De gemeente Amsterdam biedt studenten en het CVB van de UvA een fysiek podium om verschillende standpunten naar voren te brengen… Als de bezetters van het P.C. Hoofthuis om 15.30 het pand verlaten hebben, worden zij niet aangehouden en kunnen zij terecht bij debatcentrum de Balie. Als de bezetters er voor kiezen om in het pand te blijven dan zal de driehoek optreden en  het P.C. Hoofthuis ontruimen.”

Burgemeester Halsema bezoekt later in de middag het pand. Ze maakt nogmaals duidelijk dat er een einde moet komen aan de bezetting en het protest elders kan worden voortgezet: in debatcentrum de Balie. De bezetting is volgens de driehoek ontoelaatbaar: strafbaar zijnde een misdaad tegen het vastgoed van de eigenaar, de UvA. Met de argumenten van openbare orde verstoring en huisvredebreuk kan er een hele politiemacht worden opgetrommeld. terwijl de bezetters (jonge) studenten zijn die verandering willen binnen hun eigen onderwijs aan diezelfde UvA.  
Door deze mensen mensen en hun eisen niet serieus te nemen, sterker nog, door deze groep als geheel te criminaliseren wordt steeds meer duidelijk dat we als stad in een andere traditie zijn gaan geloven.

Onze burgemeester gaat niet in op de inhoudelijke argumenten en de motieven van de actie, maar kiest meteen de kant van de gebouweigenaar! Het magisch centrum Amsterdam is veranderd in een catalogus van Vastgoed. Tegengeluid is welkom op een podium in een debatcentrum. 

Activisme is sociale dynamiek, geen direct gevaar voor openbare orde! Burgerlijke ongehoorzaamheid is niet langer de tussenruimte voor politieke actie maar wordt door het gezag gezien als een misdaad. Wat we daar mee dreigen te verliezen is het idee we als burgers soms ongehoorzaam moeten zijn om iets op de agenda te krijgen. Onderwerpen die niet populair zijn, makkelijk liggen of dienst doen als stads promotie. Het is wrang dat de eerste die kiest voor gebouwen boven mensen, juist burgemeester Halsema is, volgens eigen woorden onze eigen hoeder en beschermvrouwe van ‘de vrijheid*’. 

*Voor hoeder vd vrijheid zie speech bij aanvaarden ambt burgemeester Femke Halsema op 12 juli j.l.