Sonic Acts

Het Sonic Acts festival vind plaats van 23 tm 26 februari 2017 op meerdere lokaties in Amsterdam. We spraken met Lucas van der Velden over het verleden, het heden, alternatief Amsterdam en Virtual Reality.

Wanneer en vooral waarom is het festival ontstaan? 
De opkomst van betaalbare computers, elektronische instrumenten en nieuwe sensoren veranderden de mogelijkheden voor audiovisuele performers. Sonic Acts werd in 1994 opgericht omdat het destijds ontbrak aan een ‘podium’ voor de interdisciplinaire kunsten. 
Het festival begon als een samenwerking van Paradiso en het Conservatorium in Den Haag. En met name de afdelingen interfaculteit beeld en geluid, sonologie en compositie speelden een belangrijke rol in de samenwerking. Ik heb er als student vanuit het conservatorium in 1997 voor het eerst aan meegewerkt. In 2003, een paar jaar na mijn studie ben ik aangesteld als directeur om het festival beter te gaan organiseren. 

Ik ken Sonic Acts al vrij lang en voor mijn gevoel is Sonic Acts elk jaar anders is. Kun je iets vertellen over de ontwikkeling van het festival? 
Het festival ontwikkeld zich inderdaad voortdurend. We proberen het zoveel mogelijk te gebruiken als een vehikel om nieuwe ideeën uit te proberen. We richten ons op het snijvlak van kunst en wetenschap, op audiovisuele kunsten, op het ondersteunen van kunstenaars in het ontwikkelen van nieuw werk en in het promoten van alternatieve ideeën. Met onze activiteiten willen we makers en denkers ondersteunen en promoten, en een zo groot en divers mogelijk publiek bereiken.

Op welk publiek richten jullie je?
Sonic Acts is een mix tussen muziek, kunst en verdieping. Onze doelgroep bestaat voor een groot gedeelte uit makers, kunstenaars, denkers en ontwerpers. Maar ook bij het bredere publiek zie je dat steeds meer mensen geïnteresseerd zijn in vernieuwende kunst en muziek. 

Kun je iets vertellen over de groei van het festival en de verschillende lokaties?
Het festival is in de afgelopen 20 jaar flink gegroeid, in aantal dagen, in omvang van het programma, en ook in diversiteit van het programma. We organiseren een meerdaagse conferentie in De Brakke Grond, een tentoonstelling in Arti et Amicitiae, performances in het Stedelijk museum en Muziekgebouw en muziekavonden in Paradiso en de OT301. Daarnaast zijn er workshops, masterclasses en projecten in de openbare ruimte. Deze opzet heeft enerzijds te maken met de diversiteit van het programma, anderzijds is er ook de nadrukkelijke wens om op meerdere locaties te programmeren. Elke context heeft zijn eigen kwaliteit, geschiedenis, publiek etc. Het gaat ons om de infiltratie van de culturele infrastructuur van de stad.

Jullie werken al heel lang met festival thema’s, waarom doen jullie dat precies en hoe bepaal je die thema’s?
Het festival had vanaf het begin altijd al een onderwerp of thema, al was dat in het begin nog niet zo uitgesproken. Het manifesteerde zich soms enkel in het onderwerp van een lezing. Vanaf 2003 zijn de thema’s een steeds grotere rol gaan spelen in het ontwikkelen van de festivals. Tegenwoordig werken we met meerjarige onderzoeksgebieden die zorgen voor meer samenhang tussen festival edities en projecten. Het thema voor dit jaar is ‘The Noise Of Being’.

Wat kunnen we verwachten qua programmering rond dit thema?
In de komende jaren is een belangrijke vraag “wat maakt ons tot mens?”. Hoe verhouden we ons tot onze medemens, maar ook tot alle niet menselijke bewoners van de planeet. Hoe verhouden we ons tot de techniek waarmee we ons in steeds grotere mate omringen, en die ook steeds meer menselijke bezigheden en eigenschappen overneemt. Dus het relateert zowel aan hele abstracte zaken als klimaatverandering, maar ook heel tastbare zaken als werk en hoe we met elkaar omgaan.

Hoe alternatief is het Sonic Acts festival?
Behoorlijk, we zijn alternatief in de zin dat we met onze festivals en projecten steeds een alternatief proberen te bieden voor wat er om ons heen gebeurd. Om te laten zien dat het ook anders kan. Om dingen te programmeren die anders niet in Amsterdam te zien zijn en om mensen een ander perspectief te bieden. In Amsterdam is de afgelopen jaren denk ik een behoorlijke verarming opgetreden in culturele zin, doordat veel kunstenaars zijn weggetrokken, en initiatieven en organisaties zijn opgedoekt of in zwaar weer verkeren. Daarnaast heeft de stad in toenemende mate last van de torenhoge vastgoedprijzen waardoor het organiseren van niet commerciële activiteiten te duur is geworden. En Amsterdam is een heel nette stad geworden, waar veel niet meer mag of niet meer hoort.

Zou Amsterdam een geschikte plek zijn voor een vaste Sonic Acts plek? 
Zeker, er is denk ik een tekort aan plekken waar doorlopend alternatieve programmering plaatsvindt. Maar huurprijzen, vergunningen en geluidsisolatie maken het nagenoeg ondenkbaar dat zon plek te realiseren is. Momenteel maken we wel goed gebruik van de mogelijkheid om in Paradiso Noord (Tolhuistuin) maandelijkse programma’s op te zetten. Samen met Lighthouse en Paradiso organiseren we daar Progress Bar, een avond voor avontuurlijk nieuwe muziek en kunst.

Hebben jullie nog dromen of wensen voor de komende jaren?
Aan plannen en wensen is nooit een gebrek, het is altijd een kwestie van genoeg tijd en geld te organiseren om ze te verwezenlijken. 

Sonic Acts is een festival dat aandacht besteed aan techniek, ontwikkeling en experiment. Is het mogelijk dat een festival als Sonic Acts in de toekomst verplaatst wordt van een fysieke plek naar een Virtual Reality environment? Of zie je daar helemaal geen toekomst in? 
Er gebeurd online zo vreselijk veel dat je festival virtueel maken niet per se helpt in het bereiken van meer mensen. Wij zetten wel zoveel mogelijk lezingen, registraties, en interviews online zodat onze programmering toegankelijk is en blijft voor een zo groot mogelijk en wereldwijd publiek. VR is zeker interessant en we volgen het op de voet, alleen is ook dat - zoals elke nieuwe technologie - niet een panacee. Juist diversiteit en hybriditeit zijn interessant. 

Vind je het belangrijk om als festival politieke of maatschappelijke vraagstukken aan te snijden?
Ik denk dat we ons met zijn allen met de grote en kleine vraagstukken moeten bemoeien. Dus zowel zorgdragen dat Amsterdam een rijke alternatieve humuslaag blijft houden als aanvulling op de mainstream, maar we moeten ook denkers en kunstenaars helpen om hun alternatieve ideeën over grote vraagstukken te blijven ontwikkelen.

Sonic Acts website
Facebook pagina